Ξεχωριστά Πασχαλινά έθιμα από όλη την Ελλάδα
Το Πάσχα η «πανήγυρης πανηγύρεων», σε κάθε γωνιά της Ελλάδας γιορτάζεται μοναδικά μέσα σε μια ατμόσφαιρα ξεχωριστής κατάνυξης και χαράς. Κάθε τόπος έχει να μας δείξει τα δικά του ιδιαίτερα έθιμα και εκδηλώσεις που έχουν τις ρίζες τους σε προχριστιανικά έθιμα λατρευτικού ή εξαγνιστικού χαρακτήρα με συμβολικές αναφορές στο κύκλο της ζωής καθώς και στην άνοιξη όπου η φύση ξαναζωντανεύει από το χειμωνιάτικο λήθαργο. Διαλέξαμε και σας παρουσιάζουμε περιληπτικά , μερικά από τα ποιο χαρακτηριστικά και ιδιαίτερα των ημερών.
Αερόστατα στο Λεωνίδιο: το βράδυ της Ανάστασης τηρείται το έθιμο των αερόστατων όπου ο ουρανός αποκτά… έξτρα αστέρια και τα παιδιά συναγωνίζονται στις επιτυχείς «πτήσεις» των χρωματιστών φωτεινών αερόστατων.
Στην Κέρκυρα και σε όλα τα Επτάνησα: οι Μπότηδες, κανάτια με λεπτό στόμιο γεμάτα με νερό, ρίχνονται από τα μπαλκόνια των καντουνιών κάνοντας ιδιαίτερο κρότο, κατά την πρώτη Ανάσταση. Την ίδια ώρα, ιδιαίτερα στην Ζάκυνθο, ο ιερέας αφήνει λευκά περιστέρια ενώ ψάλλετε με ξεχωριστό «επτανησιακό μουσικό» τρόπο το Ευαγγέλιο.
Ρουκετομανία στο Βροντάδο και «σαϊτοπόλεμο» στην Καλαμάτα. Στη Χίο αλλά και στην Καλαμάτα κάθε χρόνο αναβιώνει το έθιμο με τα αυτοσχέδια βεγγαλικά (ρουκέτες ή σαΐτες) που πηγάζει κυρίως από τους απελευθερωτικούς αγώνες του 1821.
Το κάψιμο του Ιούδα στην Κρήτη και στη Θράκη: Τα παιδιά φτιάχνουν ένα ομοίωμα του Ιούδα και τον τοποθετούν πάνω σε ένα βουνό από ξύλα έτσι ώστε τη Μεγάλη Παρασκευή (η σε άλλα μέρη την ώρα της Ανάστασης), ανάβουν τη φωτιά και ρίχνουν τον «Ιούδα στην πυρά».
Η αναπαράσταση των Παθών στις Λεύκες της Πάρου: Στα ορεινά χωριά της Πάρου, κατά την περιφορά του Επιταφίου γίνεται αναπαράσταση των Παθών από παιδιά. Καθώς ο Επιτάφιος περνά από τα στενά τα δρομάκια, κάνει συνολικά 15 στάσεις στις οποίες αναπαριστώνται ζωντανά εικόνες των Παθών του Χριστού. Παιδιά ντυμένα Ρωμαίοι στρατιώτες ή μαθητές του Χριστού, ζωντανεύουν σκηνές από την είσοδο στα Ιεροσόλυμα, τον «Μυστικό Δείπνο», το μαρτύριο της Σταύρωσης κ.α., ενώ σε κάθε μία από αυτές τις στάσεις φωτίζεται εντυπωσιακά και ένα σημείο του βουνού.
«Του μαύρου νιου τ’ αλώνι» στη Χαλκιδική Στην Ιερισσό, ξεχωριστό χρώμα στις πασχαλινές εκδηλώσεις δίνει το έθιμο «Του μαύρου νιου τ’ αλώνι» όπου στους λόφους πάνω από την πόλη, την Τρίτη του Πάσχα, οι κάτοικοι τραγουδούν και χορεύουν όλα τα Πασχαλινά τραγούδια, ενώ τελειώνουν με τον «Καγκέλευτο» χορό που είναι η αναπαράσταση της σφαγής 400 Ιερισσιωτών από τους Τούρκους, κατά την επανάσταση του 1821
Ο Ζαφείρης στην Ήπειρο Την Κυριακή του Πάσχα ένα παιδί υποδύεται τον Ζαφείρη και παριστάνει το νεκρό, ενώ τα υπόλοιπα μαζεύουν λουλούδια, χλόη και φύλλα και τον στολίζουν και παράλληλα τον μοιρολογούν, κρατώντας καλάμια αντί για λαμπάδες. Αφού τελειώσει το μοιρολόι, όλα τα παιδιά μαζί φωνάζουν «Σήκου Ζαφείρη, Σήκου!» και ο «νεκρός» ανασταίνεται από το στολισμένο με λουλούδια κρεβάτι του και κυνηγά φωνάζοντας και γελώντας τα υπόλοιπα πιτσιρίκια. Αυτός που θα πιάσει ο Ζαφείρης, γίνεται την επόμενη χρονιά «νεκρός».
Οι «κούνιες» στην Κύθνο: Στην Κύθνο, έχουν ένα ιδιαίτερο πασχαλινό έθιμο, το έθιμο της «κούνιας». Σύμφωνα μ’ αυτό, την Κυριακή του Πάσχα στην κεντρική πλατεία του χωριού, στήνεται μια κούνια στην οποία κουνιούνται εναλλάξ αγόρια και κορίτσια ντυμένα με παραδοσιακές στολές. Σύμφωνα με το έθιμο, όποιο αγόρι κουνήσει ένα κορίτσι και το αντίθετο, δεσμεύεται ενώπιων Θεού και ανθρώπων, για γάμο.
Στο Καμίνι στην Ύδρα: Στην Ύδρα, την Μεγάλη Παρασκευή ο Επιτάφιος μπαίνει στην θάλασσα και διαβάζεται η ακολουθία του μέσα στη θάλασσα, ενώ την ίδια ώρα πολύχρωμα βαρελότα φωτίζουν τον ουρανό.
«Για βρεξ’ Απρίλη μου» Μακεδονία: Στην Μακεδονία, διατηρείται ακόμα και στις μέρες μας, το πανάρχαιο έθιμο «Για βρεξ’ Απρίλη μου». Το έθιμο έχει τις ρίζες του στους χορούς του διονυσιακού κύκλου και είναι μια επίκληση για ανοιξιάτικη βροχή. Την τρίτη ημέρα του Πάσχα οι κάτοικοι της κοινότητας και οι επισκέπτες το γιορτάζουν με δημοτικούς χορούς, ενώ σε μεγάλα τσουκάλια μαγειρεύεται κρέας με ρύζι που στη συνέχεια μοιράζεται στους συγκεντρωμένους.
Καλό Πάσχα - Καλή Ανάσταση
Χειροποιήματα,
